|
|
|
|
|
|
|
|
|
aan, aan, ane |
|
| Dao is niks aan. |
| Höb ich get van dich aan? |
| Ane kirk op emes wachte. |
|
|
|
|
|
aanbreken, aanbraeke |
|
| Ein aangebroeake pak besjute. |
|
|
|
|
|
aandoen, aandoon |
|
| Doot de lamp ins aan. |
| Det kóns se 'm toch neet aandoon. |
| Hae duit 'm get aan. |
|
|
|
aangaan, aangaon |
|
| Det geit dich niks aan. |
| Die vrouw zitj altied allein, dao gaon ich ins aan. |
|
|
|
|
aangeschoten, aangesjoeate, kuul |
|
| Nao ei paar glaeskes waas d’r al kuul. |
|
|
|
|
|
aangetrouwde, aangewejdje |
|
| Det is einen aangewejdje. |
|
|
|
|
|
aangeven, aangaeve |
|
| Gaef mich d'n hamer ins aan. |
| De dirigent haet det good aangegaeve. |
| Pas mer op, anges gaef ich dich aan bie de pliesie. |
|
|
|
|
|
aankijken, aankieke |
|
| Emes sjeif aankieke. |
| Wae mótte nog mer ins aankieke waat wae daomèt doon. |
|
|
|
|
aankleden, aandoon, aankleie |
|
| Doot dich ins aan. |
| Ein sjoean aangekleidje taofel. |
|
|
|
|
aankomen, aankómme |
|
| In eine korten tied hieël get aankómme. |
| Kóm ins aan. |
| Hae is good aangekómme. |
|
|
|
aanleg, aanlèk |
|
| Örges aanlèk vuuer höbbe. |
|
|
|
|
|
aanleunwoning, aanläönwuuening (aanläönwuueninge) |
|
| Bie Sterrebosch ligke aanläönwuueninge. |
|
|
|
|
|
aanloop, aanloup (aanloupe, aanluipke), aanluip |
|
| Mèt ein aanluipke spróng d’r uuever ’t Räömke. |
| Wae höbbe väöl aanluip gehadj. |
|
|
|
|
aanmodderen, aankloeate (kloeatj aan, kloeadje aan, aangekloeadj), aanklómmele (klómmeltj aan, klómmeldje aan, aangeklómmeldj) |
|
| Wae kloeate mer get aan. |
|
|
|
|
|
aannemer, aannummer (aannummers) |
|
|
|
|
|
|
|
aanpassen zich, zich veuge (veugtj, veugdje, geveugdj) |
|
| Hae haet zich mótte veuge. |
|
|
|
|
|
aanpraten, aankalle |
|
| Laot dich niks aankalle, doot waas se zelf wils. |
|
|
|
|
|
|
|
aanrecht, aanrèk (aanrèkke, aanrèkske), pómpestein |
|
| Zèt d'n doorslaag oppen aanrèk. |
| Sjöd det aafwaswater mer inne pómpestein. |
|
|
|
|
aanroepen, aanrope |
|
| Sint Antoeanius aanrope: "Sint Antoeanius, bèste vrindj, zörg det ich miene sluuetel vinj!" |
|
|
|
|
|
aanschuiven, aansjuve |
|
| Hae sjuuftj mer get gaer aan. |
|
|
|
|
|
aansporen, aanspoeare (spoeartj aan, spoeardje aan, aangespoeardj) |
|
|
|
|
|
|
|
aanspraak, aanspraok |
|
| Aoj minse höbbe gaer aanspraok. |
|
|
|
|
|
aanstaan, aanstaon, gaje (gaatj, gaadje, gegaadj) |
|
| De radio stuit nog aan. |
| Det stuit mich waal aan. |
| Det gaadje 'm waal. |
|
|
|
aanstalten, apprensie |
|
| Zoots se neet ins get apprensie make? |
|
|
|
|
|
aansteken, aanstaeke |
|
| Ein kaes aanstaeke. |
| Ich bèn verkaodj, doe höbs mich aangestoeake. |
| Doe höbs mich werkelik aangestoeake om mèt te gaon. |
|
|
|
aansteller, aanstandjmaeker (aanstandjmaekers), aanstèller (aanstèllers, aanstèllerke), gaandj (gaandje), poeargaandj |
|
|
|
|
|
|
|
aanstellerij, aanstandj, kemedie, menkes |
|
| Aanstandj make. |
| Waat ein kemedie! |
| Det zeen gemaakdje menkes. |
|
|
|
aantonen, aantuine |
|
| Tuin mer ins aan det 't zoea is. |
|
|
|
|
|
aantreden, aantraeje |
|
| Bie det fieëst mós de harmenie weer aantraeje. |
| Doe mós de gróndj good aantraeje es se get gepoeatj höbs. |
|
|
|
|
aantrekken zich, zich aantrèkke, gebieëre haer (gebieërtj, gebieërdje, gebieërdj) |
|
| Trèk dich det mer neet aan. |
| Zich nörges get van aantrèkke. |
| Hae gebieërtj nörges haer. |
|
|
|
aanvoelen, aanveule |
|
| D'n dörpel veultj kaod aan. |
| Det kóns se toch op dien klómpe aanveule. |
|
|
|
|
aanwennen, aangewinne, aanwinne |
|
| Det höbs se dich aangewintj. |
|
|
|
|
|
aanzetten, aanzètte |
|
| Eine knoup aanzètte. |
| Dao kwaam d'r op 't lèst nog mèt aanzètte. |
| Beer zètj aan. |
|
|
|
aanzien (1), aanzeen |
| achting |
| Eine börgemeister haet meistal väöl aanzeen. |
|
|
|
|
|
aanzien (2), aanzeen |
| afwachten |
| Wae zulle 't nog effe aanzeen. |
|
|
|
|
|
aap, aap (ape/aep, aepke) |
|
| Doe mós geinen aap klumme lieëre. |
| Ieëst groeate minse, den klein ape. |
| Aap, waat höbs se sjoean jónge. |
|
|
|
aardappel, aerpel (aerpel/aerpele, aerpelke) |
|
| De stómste boere höbbe de dikste aerpel. |
| Aerpele inne zök höbbe. |
| Laeve wie eine prins in ein aerpelekoel. |
|
|
|
aardappelkoek, aerpelekook, geraspdje kook, riefkook |
|
|
|
|
|
|
|
aardbei, aerbieër (aerbieëre, aerbieërke) |
|
|
|
|
|
|
|
aarde, aerd |
|
| Boeaven aerd ligke. |
| 't Vruustj stein oet d'n aerd. |
|
|
|
|
aarden, are (aartj, aardje, geaardj) |
|
| Hae is good geaardj in Thoear. |
| Hae aartj nao zie vader. |
|
|
|
|
aas, aos (äös/aoze, äöske) |
|
| Dae vèstj mèt laevendj aos. |
| Ich haaj drie äös inne henj. |
|
|
|
|
abrikoos, abbrekoeas (abbrekoeaze, abbrekuueske) |
|
| Abbrekoeazeflaaj mèt reepkes of mèt gruuemelkes. |
|
|
|
|
|
accordeon, trèkbujel, trèkzak |
|
|
|
|
|
|
|
acht, ach |
|
| Zóndig ach daag is kirmes. |
|
|
|
|
|
|
|
achterom, achteróm |
|
| Achteróm is kirmes! |
| Det hoes haet geinen achteróm. |
|
|
|
|
achterover, achteruuever |
|
| Achteruuever of vuueruuever. |
| Doe stómmen achteruuever! |
|
|
|
|
achterruit, achterroet |
|
| De achterroet vanne auto waas beslage. |
|
|
|
|
|
achterste, echelste |
|
| Zoea stóm wie 't echelste van ei verke. |
|
|
|
|
|
achterstevoren, echelsteväör, echelstevuuere |
|
|
|
|
|
|
|
achteruit, achteroet |
|
| Achteroet of vuueroet. |
| D'n auto innen achteroet zètte. |
| Achteroetkiekspegel. |
|
|
|
achterwerk, baom (bäöm, bäömke), batterie, kis (kisse, kiske), vot (votte, vötje) |
|
| Eine flinke baom höbbe. |
| Die haet mich ein batterie! |
| Ei gezicht höbbe wie ein bloeate vot. |
|
|
|
|
|
|
|
adem, aom (äömke) |
|
| Waat höbs doe ei vies äömke. |
|
|
|
|
|
ademen, aome (aomtj, aomdje, geaomdj), aomhoeale |
|
|
|
|
|
|
|
ader, aor (aore, äörke) |
|
| Dao is mich ein äörke gesprónge in 't oug. |
|
|
|
|
|
advocaat, advekaot (advekaote, advekäötje) |
|
| Gaef die dames ins ein advekäötje. |
|
|
|
|
|
af, aaf, klaor, vaerdig |
|
| De knuip aaf höbbe. |
| Örges gaw mèt klaor zeen. |
| Vaerdig zeen op 't zuime nao. |
|
|
|
afbekken, dèksele (dèkseltj, dèkseldje, gedèkseldj), snutte (snutj, snudje, gesnutj) |
|
| Ich zal ’m ins dèksele. |
| Dae moelemaeker höbs se good gesnutj! |
|
|
|
|
afbidden, aafbaeje |
|
| Vratte laote aafbaeje. |
|
|
|
|
|
afdrogen, aafdruuege |
|
| Höbs se d’n aafwas al aafgedruuegdj? |
|
|
|
|
|
afgaan, aafgaon |
|
| De klantje aafgaon óm bestèllinge op te numme. |
| De sjuuet ging te vreug aaf. |
| Det geit dich good aaf. |
|
|
|
afgeven, aafgaeve |
|
| Daen ink geuftj aaf. |
| Doe mós neet zoea op 'm aafgaeve. |
| Doe mós dich neet mèt det volk aafgaeve. |
|
|
|
afhalen, aafhoeale |
|
| Emes vanne trein aafhoeale. |
|
|
|
|
|
afhandelen, klaore (klaortj, klaordje, geklaordj) |
|
| Zoea, det werk is weer geklaordj, noe höbbe wae röst. |
|
|
|
|
|
afhangen, aafhange |
|
| De tummerman mót de duuer nog kómme aafhange. |
| Of wae gaon wanjele hingtj van 't waer aaf. |
|
|
|
|
|
|
afkomst, kómaaf |
|
| Van rieke kómaaf zeen. |
|
|
|
|
|
aflikken, aaflekke |
|
| Dao leks se dich doem en vinger bie aaf. |
|
|
|
|
|
aframmelen, aafbeustele, aafdruuege, prengele (prengeltj, prengeldje, geprengeldj), pruuegele (pruuegeltj, pruuegeldje, gepruuegeldj) |
|
| Emes duchtig aafbeustele. |
| Ich höb dae ins flink aafgedruuegdj. |
| Dae kriegtj ze vanaovendj gepruuegeldj. |
|
|
|
afrasteren, toene (toentj, toendje, getoendj |
|
|
|
|
|
|
|
afrastering, toen (toene, tuunke) |
|
| 't Paerd waas oette wei, want d'n toen waas kepot. |
|
|
|
|
|
afrikaantjes, stinkerkes |
|
| Stinkerkes zeen good tieënge wörm inne gróndj. |
|
|
|
|
|
afschaffen, aafsjaffe (sjaftj aaf, sjafdje aaf, aafgesjaftj) |
|
| Hieël get heiligedaag zeen aafgesjaftj. |
|
|
|
|
|
afscheid, aafsjeid, aafsjied |
|
|
|
|
|
|
|
afschieten, aafsjete |
|
| De vogel aafsjete bie 't kuueningssjete. |
|
|
|
|
|
afschudden, aafsjödde |
|
| Gank de proeme ins vanne boum aafsjödde. |
| De aerpele aafsjödde. |
|
|
|
|
afslaan, aafslaon |
|
| Niks aafslaon es vlege. |
| Rechs en links aafslaon. |
| 't Ging neet good oppe rippetiesie: de dirigent sloog nogal dèk aaf vandaag. |
|
|
|
afsnijden, aafsnieje |
|
| Snie mich ein sneej wèk aaf. |
|
|
|
|
|
afspelen, aafspuuele |
|
| 't Stök waas nog neet aafgespuueldj, of ze begóste al te klappe. |
| Dao haet zich vreuger hieël get aafgespuueldj. |
|
|
|
|
afspraak, aafspraok (aafspraoke, aafspräökske) |
|
|
|
|
|
|
|
afsteken, aafstaeke |
|
| De kroeate aafstaeke. |
| Veurwerk aafstaeke. |
|
|
|
|
aftroggelen, aaftroefele (troefeltj aaf, troefeldje aaf, aafgetroefeldj) |
|
| Emes get aaftroefele. |
|
|
|
|
|
afvegen, aafvaege |
|
| Zich örges de vot aan aafvaege. |
|
|
|
|
|
afvoer, aafveur (aafveure) |
|
| D'n aafveur is verstoptj. |
| Aafveurpötje |
|
|
|
|
afwaswater, sjóttelwater |
|
| Dae koffie is krek sjóttelwater. |
|
|
|
|
|
afzonderlijk, aafzunjerlik |
|
|
|
|
|
|
|
akkoord, akkoeard (akkoearde, akkuuerdje) |
|
| Ich bèn daomèt akkoeard. |
| In akkoeard wirke. |
| Wae goeadje 't op ein akkuuerdje. |
|
|
|
|
|
alleen, allein, elein |
|
| Allein is mer elein. |
| Det geit van elein. |
|
|
|
|
allemaal, allemaol |
|
| Höbs se ze nog waal allemaol? |
|
|
|
|
|
allerhand, allerhandj |
|
| Dao luiptj allerhandj volk door Thoear. |
| Det is allerhandj. |
|
|
|
|
allerhoogst, allerhoeagst |
|
| De vorstin-abdis waas de allerhoeagste in aanzeen. |
|
|
|
|
|
als, es, wie |
|
| Es se zin höbs, kóns se mètgaon. |
| De es is ein króm lètter. |
| Zoea krank wie einen hóndj. |
|
|
|
alsof, of det |
|
| Hae duit of det d'r gek is. |
|
|
|
|
|
alstublieft, estebleef |
|
| "Meins se det?" "Estebleef!" |
|
|
|
|
|
altaar, altaor (altaore, altäörke) |
|
|
|
|
|
|
|
altijd, altied, alzelaeve |
|
| Ich gluif alzelaeve det ich de duuer toe haaj gedaon. |
| Dae kumtj alzelaeve te laat. |
|
|
|
|
alvorens, vuueralieër |
|
| Ich wil ieës weite woea 't uuever geit vuueralieër ich jao zèk. |
|
|
|
|
|
amateur, ammetäör (ammetäörs, ammetäörke) |
|
| 't Zitj 'm nog neet gans inne vingers, 't is nog ein ammetäörke. |
|
|
|
|
|
amen, ame |
|
| Ame, zag de köster van Zwame, zag pestoear van Neel, dae de bóks oet veel! |
|
|
|
|
|
amper, klamp, knap |
|
| Ich waas klamp bènne of ’t begós te raengele. |
| Ich bèn knap ei kerteerke weg gewaes. |
|
|
|
|
amuseren, ammezere (ammezeertj, ammezeerdje, geammezeerdj) |
|
| Wae höbbe ós köstelik geammezeerdj. |
|
|
|
|
|
ander (1), anger (angerste/angeste) |
|
| Óm de angeste waek bèn ich ane buuert. |
|
|
|
|
|
ander (2), angere (angere) |
|
| Det höbbe die angere gedaon. |
|
|
|
|
|
anderhalf, óngerhalf |
|
| Óngerhalve man en eine paerskop. |
|
|
|
|
|
anders, anges, angesters/angestes |
|
| Det is emes anges. |
| Det mós se angestes doon. |
| Ich mót noe heives, anges bèn ich te laat. |
|
|
|
andersom, angesóm, ómmesang |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
antwoorden, antjwoearde (antjwoeartj, antjwoeardje, geantjwoeardj) |
|
|
|
|
|
|
|
apart, apaart, epaart |
|
| Det is einen apaarte. |
| Det waas toch waal echt get epaarts. |
|
|
|
|
|
|
appel, appel (appele, eppelke) |
|
| Ei bènneruuedje is ei lekker eppelke. |
| Ein eppelke vuuer d'n doost höbbe. |
| Einen appeleboum. |
|
|
|
appelgebakje, taartepumpke, tertepumpke |
|
|
|
|
|
|
|
appelmoes, appelemoos, appelmoos |
|
|
|
|
|
|
|
arm (1), erm (erm, ermke) |
| lichaamsdeel |
| Alles ómmen erm en niks innen derm. |
| Zien erm zeen te kort. |
| Hae haet get anen erm. |
|
|
|
arm (2), erm (ermer, ermst) |
| behoeftig |
| Zoea erm wie ein kirkrat. |
| Einen ermen hals. |
| Einen erme slóbber zeen. |
|
|
|
armoede, ermood, ermooj |
|
| Dao kumtj dich d'n ermood tieënge. |
| Es d'n ermood de duuer in kumtj, vluugtj de leefdje de vinster oet. |
| Waem kiektj mienen ermood? |
|
|
|
armoedig, ermeujig (ermeujiger, ermeujigst), vazel (vazeler, vazelst) |
|
| Dao is 't einen ermeujige boel. |
| Vazel gekleidj zeen. |
|
|
|
|
armoedzaaier, ermoodzejjer |
|
| Det is einen ermoodzejjer, dae haet niks óm aan zie gaat te kratse. |
|
|
|
|
|
|
|
armvol, hervel (hervele, hervelke) |
|
| Einen hervel struue. |
|
|
|
|
|
armzalig, ermzieëlig (ermzieëliger, ermzieëligst) |
|
| 't Is dao mer ein ermzieëlige bedoning. |
|
|
|
|
|
|
|
asperges, sperzjes |
|
| Ei sperzjesmets. |
|
|
|
|
|
Aswoensdag, Asgoonsdig |
|
| Hieëringbiete op Asgoonsdig. |
| Ein askruutske hoeale op Asgoonsdig inne kirk. |
|
|
|
|
auto, auto (autoos, uiteke), wage (wages, waegeske) |
|
| Mèt zès man kroeape die in 't uiteke. |
| Ich höb mich mer ei klein waegeske gekocht. |
|
|
|
|
avond, aovendj (aovendje) |
|
| Wie later oppen aovendj, wie sjoeaner ’t volk. |
| Vanaovendj is d'n aovendj, mörge is d'n daag, det ich dich bestaeke maag. |
|
|
|
|
azen, aoze (aostj, aosdje, geaosdj) |
|
| Örges op aoze. |
|
|
|
|
|
