|
|
|
|
|
laag (1), lieëg (lieëger, lieëgst) |
|
| De lieëgere sjoeal. |
| Doe kóns hoeag en lieëg springe, 't gebuuertj neet! |
| Get bie hoeag en lieëg volhaoje. |
|
|
|
laag (2), laog (laoge, läögske) |
|
| Laog vuuer laog opein lègke. |
|
|
|
|
|
laars (1), stevel (stevele, stevelke) |
| rubber laars |
| Ich bleef mèt mien stevele inne toeater staeke. |
|
|
|
|
|
laars (2), laars (laarze, laerske) |
|
| Ich höb mich vuuer de wintjer noew laerskes gekocht. |
|
|
|
|
|
laatst, lèst |
|
| Op 't lèst loupe. |
| De lèste man de zak op helpe. |
| In dien lèste kleid zitte gein tesse. |
|
|
|
lach, lach (lechske) |
|
| Ei gemein lechske. |
|
|
|
|
|
lachen, lache (lachtj, lachdje, gelache/gelachtj) |
|
| Zich kepot lache. |
| Wae höbbe same hieël get aafgelache. |
| Doe maaks ei krank paerd nog aan 't lache. |
|
|
|
ladder, leier (leiers, leierke) |
|
| Pak dich ’t hoondereleierke. |
| Ich höb ein leier inne nylonkouse. |
|
|
|
|
lade, laaj (laje, laetje) |
|
| Lèk de lieëpelkes mer in 't laetje. |
| Det is ein aoj laaj. |
| Dae trok zien laaj oeape. |
|
|
|
laden, laje (ich laaj, doe leuts, hae leutj, zie laje, looj/laadje, gelaje) |
|
| Doe leuts get op diene nak. |
| Dae haet ’m good gelaje. |
| Waat m'n gelaje haet, mót m'n ouch vare. |
|
|
|
laken, lake (lakes, laekske) |
|
| Ei laekske mèt ei kentje. |
| Zoea wit wie ei lake. |
|
|
|
|
lam (1), laam (lamer, lemke) |
| dier |
| In 't vuuerjaor waere väöl lemkes geboeare. |
| Lemkespap. |
|
|
|
|
lam (2), laam (lamer, laamste) |
| kreupel |
| Eine lamen erm höbbe van 't sjrieve. |
| Emes laam make. |
| Toen waas 't maerke laam. |
|
|
|
lammeren, lame (laamtj, laamdje, gelaamdj) |
|
| 't Sjaop geit lame. |
|
|
|
|
|
lamp, lamp (lampe, lempke) |
|
| Noe geit mich de lamp oet. |
| Zoea-emes mós se mèt ei lempke zeuke. |
|
|
|
|
land, landj (lenjer, lendje) |
|
| Op 't landj wirke. |
| Door landj en zandj gaon. |
| Lendjepik spuuele. |
|
|
|
landen, lanje (lantj, landje, gelandj) |
|
|
|
|
|
|
|
lang (1), lank (langer, langst) |
| afstand |
| Dae waeg trèktj zich lank. |
| 't Is zoea breid es 't lank is. |
| Neet wiejer kieke den zien naas lank is. |
|
|
|
lang (2), lang (langer, langst) |
| tijd |
| Dae is nog neet lang oet Thoear weg. |
|
|
|
|
|
languit, lank-eweg, lankoet |
|
| Hae laag lank-eweg oppe bank te slaope. |
|
|
|
|
|
lantaarn, lantaer (lantaere, lantaerke) |
|
| Eine lantaerpaol. |
|
|
|
|
|
lap, lap (lappe, lepke) |
|
| Emes oppe lappe höbbe. |
| Hae is al d’n hieëlen daag oppe lappe. |
| Emes vuuer 't lepke haoje. |
|
|
|
lappen, lappe (laptj, lapdje, gelaptj) |
|
| Det haet d'r 'm den toch mer gelaptj! |
| Det laps se mich mer eine kieër. |
| De sjoemaeker laptj de sjoon. |
|
|
|
larve, sprok (sprok) |
| in water |
| Ieës sprok inne bieëk vange en den daomèt gaon vèsse. |
|
|
|
|
|
lastig, lestig (lestiger, lestigst) |
|
| Det is ei lestig menke. |
| Lestig zeen. |
|
|
|
|
lat, lat (latte, letje) |
|
| Ane lat zeen. |
| Sjrief 't mer oppe lat, ich betaal 't aan 't inj vanne waek waal. |
|
|
|
|
laten, laote (ich laot, doe luuets/lieëts, hae luuetj/lieëtj, zie laote, leet, gelaote) |
|
| Laot dich niks aansmieëre. |
| Doot waas se neet laote kóns. |
| 't Lieëtj zich neet doon. |
|
|
|
later, later, laterhaer |
|
| Wae höbbe det laterhaer aangevöldj. |
|
|
|
|
|
laurier, lereer |
|
| Lereerblaad. |
|
|
|
|
|
lauw, law (lawwer, lawst), votlaw |
|
| Emes de pis law make. |
| 't Aete is votlaw gewoeare. |
| 't Beer haet te lang inne zón gestange, 't is votlaw. |
|
|
|
lawaai, laeve, lewejt, spektakel |
|
| Ei laeve wie ein oeardeil höbbe. |
| Waat ei lewejt. |
| Die maakdje gisteraovindj spektakel. |
|
|
|
ledematen, leje |
|
| Ein griep ónger de leje höbbe. |
|
|
|
|
|
leed, leid |
|
| Noe is 't leid geleje. |
| Det duit mich leid. |
| 't Meiste leid zitj ónger ’t kleid. |
|
|
|
leeftijd, laeftied (laeftieje) |
|
| Die film is vuuer alle laeftieje. |
|
|
|
|
|
leeg, laeg (laeger, laegst) |
|
| Ein laeg fles. |
| Waat eine laege kal. |
| Ich höb noe väöl laegen tied. |
|
|
|
|
|
leem, leim |
|
| Eine leime marvel. |
|
|
|
|
|
leer (1), laer (laerke) |
|
| Det vleis is krek laer. |
| Ein tóng höbbe wie laer. |
| Dun van laer en dik van smieër. |
|
|
|
leer (2), lieër |
| lering |
| Bie emes inne lieër zeen. |
| Die straof is ein gooj lieër vuuer 'm. |
| Lieërgeldj betale. |
|
|
|
|
|
leeuw, lieëw (lieëwe, lieëwke) |
|
|
|
|
|
|
|
leg, lèk |
|
| De hoonder zeen vanne lèk aaf. |
| Ein lèkhoon. |
|
|
|
|
leggen, lègke (lèktj, ich lag, zie lachte, gelagd) |
|
| De hoon haet ei lezesei gelagd. |
| Lèk dich mer oppe bank. |
|
|
|
|
leiden, leie (leitj, leidje, geleidj) |
|
| Wie de bandj gesprónge waas, mós ich de fiets heives leie. |
| Leilinje. |
| Gaas- en waterleiing. |
|
|
|
lekken, lieëke (lieëktj, lieëkdje, gelieëktj) |
|
| De guuet lieëktj. |
|
|
|
|
|
lekkernijen, lekflute, slók |
|
|
|
|
|
|
|
lelijk, lieëlik (lieëliker, lieëlikst) |
|
| ’t Begós lieëlik nöt te raengele. |
| Zich lieëlik pien doon. |
| Zoea lieëlik es de nacht. |
|
|
|
lendenen, linje |
|
| Pien inne linje höbbe. |
|
|
|
|
|
lenen, lieëne (lieëntj, lieëndje, gelieëndj) |
|
| Ein gelieëndje paet. |
| De Boerelieënbank. |
| Det is vuuer lieënes, neet vuuer haojes. |
|
|
|
lengte, lingdje |
|
| Inne lingdje, de breidje, de deepdje en de huuegdje. |
| Stóf inne lingdjerichting knippe. |
|
|
|
|
lepel, lieëpel (lieëpels, lieëpelke) |
|
| Lèk de klein lieëpelkes mer in 't laetje. |
|
|
|
|
|
leraar, lieëraar |
|
| Hae is eine strenge liëraar. |
|
|
|
|
|
lerares, lieërares |
|
| Zie is ein gooj lieërares. |
|
|
|
|
|
leren (1), laere |
| van leer |
| Eine laere lap. |
| Ein vètlaere medalie. |
|
|
|
|
leren (2), lieëre (lieërtj, lieërdje, gelieërdj) |
|
| Op einen aoje fiets mós se 't lieëre. |
|
|
|
|
|
les, lès (lèsse, lèske) |
|
| Riejlès höbbe. |
|
|
|
|
|
letter, lètter (lètters, lètterke) |
|
| De 's' is ein króm lètter. |
| Doe mós altied de klein lètterkes laeze. |
|
|
|
|
leugen, luuege (luueges, luuegeske) |
|
| Ein luuege óm bèstwil. |
| Die zeen van de ieëste luuege neet gebooste. |
|
|
|
|
leunen, läöne (läöntj, läöndje, geläöndj) |
|
| Eine läönstool. |
|
|
|
|
|
leuning, läön (läöne, läönke) |
|
| De läön vanne trap zitj los. |
|
|
|
|
|
leven (1), laeve (laeves) |
|
| Höbs se van ze laeve! |
| Noeats van ze laeve! |
| Ei laeve wie ein hèl höbbe. |
|
|
|
leven (2), laeve (laeftj, laefdje, gelaefdj) |
|
| Dae geuftj waat d'r haet is waerd det d'r laeftj. |
| Hae wètj van vuuer neet of d'r van achter laeftj. |
| Wie laat laeve wae? |
|
|
|
levendig, laevendjig, laeventjig |
|
| Det is ei laevendjig kindj. |
|
|
|
|
|
levensgevaarlijk, laevesgevieërlik |
|
|
|
|
|
|
|
levensmiddelen, aeteswaar, laevesmiddele |
|
|
|
|
|
|
|
lever, laever (laevers) |
|
| Ein druueg laever höbbe. |
| Ich gaon nao de mert, koup ein koe, stök vanne laever, stök vanne pens, kielewielewens. |
|
|
|
|
|
|
levertraan, laevertraon |
|
| Vreuger móste alle kinjer laevertraon slikke, mer nemes haaj ’m gaer. |
|
|
|
|
|
|
|
lezen, laeze (ich laes, doe leus, hae leustj, zie laeze, ich loos, zie loze, gelaeze) |
|
| Smörges laes ich ieës de gezèt. |
| Leus dich väöl beuk? |
| Vreuger loze de kinjer mieër beuk es noe. |
|
|
|
libelle, glazesniejer, wientemper |
|
|
|
|
|
|
|
lichaam, lief (liever, liefke) |
|
| Dae zie lief bewaartj, bewaartj geine póngel. |
| De mismood is ’m aan ’t lief. |
|
|
|
|
licht (1), leecht (leechter, leechske) |
|
| Emes 't leecht neet inne ouge gunne. |
| Die lamp geuftj väöl leecht. |
| 't Is noew leecht. |
|
|
|
licht (2), leecht (leechter, leechst) |
| kleur |
| Eine leechte jas aanhöbbe. |
|
|
|
|
|
lichtgeraakt, dreig |
|
| Zie haet ’t vandaag dreig zitte. |
|
|
|
|
|
liedje, leedje (leedjes) |
|
| Ei good leedje moogs se drie kieër zinge. |
|
|
|
|
|
lief, leef (lever, leefst) |
|
| Det kindj is erg leef. |
| Ich gaon net zoea leef neet mèt. |
| Waem zien vrouw leef haet, lieëtj ze thoes. |
|
|
|
liefde, leefdje (leefdjes) |
|
| Det doon ich vuuer dich mèt leefdje en plezeer. |
| Hae waas häör groeate leefdje. |
|
|
|
|
liefdesverdriet, leefdjesverdreet |
|
| Lödevedö höbbe. |
|
|
|
|
|
liefhebber, leefhöbber (leefhöbbers) |
|
|
|
|
|
|
|
liegen, lege (ich leeg, doe luugs, hae luugtj, zie lege, loeag, geloeage) |
|
| Hae luugtj waat d'r zich baetj. |
| Det luugtj t'r neet óm. |
| Lege of 't gedröktj stuit. |
|
|
|
lieveheersbeestje, levenhieërsbieësje |
|
|
|
|
|
|
|
liever, lever |
|
| Ich höb gaer ies, mer lever sjóklaat en 't leefst flaaj. |
| Leverkeukskes waere neet gebakke. |
|
|
|
|
liggen, ligke (liktj, laag/loeag, gelaege) |
|
| Hae kan niks laote ligke es heit iezer en muuelestein. |
| Det liktj mich zwaor oppe maag. |
| Waat liks se toch te zanike. |
|
|
|
lijden, lieje (lietj, leej, geleje) |
|
| Det kan get lieje. |
| Hoeavaart mót pien lieje. |
|
|
|
|
lijf, lief (liever, liefke), prie (prieje, prieke) |
|
| Det haet niks óm 't lief. |
| Inne naakse prie loupe. |
| Det ging 'm aan zien prie. |
|
|
|
lijk, liek (lieke, liekske) |
|
| Ei sóndigsliek maaktj 't kirkhof riek. |
|
|
|
|
|
lijken, lieke (liektj, leek, geleke), stale (staaltj, staaldje, gestaaldj) |
|
| Dae liektj op zie moder. |
| Die twieë lieke op ein. |
| Det kindj staaltj op zie vader. |
|
|
|
|
|
lijn, lien (liene, lienke) |
|
| Wae mótte allebei ein lien trèkke. |
| Emes aan 't lienke haoje. |
|
|
|
|
lijst, liest (lieste, liesje) |
|
| Hae kwaam mèt eine eige liest oet. |
|
|
|
|
|
lijster, liester (liesters, liesterke) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
likken, lekke (lektj, lekdje, gelektj) |
|
| Geliek vieë lektj zich. |
| Dao leks se dich doem en vinger bie aaf. |
| Lek mich e-maas. |
|
|
|
|
|
limonadesiroop, aanlinglimmenaad |
|
| De kinjer krege aanlinglimmenaad. |
|
|
|
|
|
lindeboom, linjeboum, linje |
|
| Eine linjeboum geuftj nöttigheid es t'r bluutj, mer ruuktj waal lekker! |
| De Kepel ónger de Linje. |
|
|
|
|
|
|
linnen, liene, tieërtejje |
|
| Ei liene taofellake. |
| Eine tieërtejje rok. |
|
|
|
|
lint, lintj (linjer, lintje) |
|
| Op Kuueningsdaag ei lintje kriege. |
|
|
|
|
|
lip, lup (luppe, lupke) |
|
| De lup laote hange. |
| Emes ane luppe hange. |
| Zie kan de luppe neet opein haoje. |
|
|
|
litteken, lienteike, litteike, poeak |
|
| Es se dich gestoeate höbs en dao zitj nog ei räöfke op, den höbs se eine poeak. |
|
|
|
|
|
lomp, lómp (lómper, lómpst) |
|
| Ei lómp stök vraete. |
| Zoea lómp wie ei verke. |
| Lómp is lestig! |
|
|
|
lomperik, ein häörepaerd, einen hingst, eine kuus, eine lómperik |
|
| Zoea eine stómme kuus höb ich nog noeats gezeen. |
|
|
|
|
|
lonen, loeane (loeantj, loeandje, geloeandj) |
|
| Det loeantj zich neet. |
| God loeantj 't dich! |
|
|
|
|
long, lóng (lónge, lungske) |
|
| Zich de lónge oet ’t lief loupe. |
| Uuever de lónge rouke. |
| Lóngóntstaeking höbbe. |
|
|
|
lont, lóntj (lóntje, luntje) |
|
|
|
|
|
|
|
lood, loead (luuedje) |
|
| Ane gaasmaeter zitj ei luuedje en ane vèssegaerd ouch. |
| Det is loead óm aod iezer. |
| Eine loeadgeter. |
|
|
|
loods, loeads (loeadse, luuedske) |
|
|
|
|
|
|
|
loof, louf |
|
| Aerpelelouf opstoeake. |
|
|
|
|
|
loon, loean (loeane, luuenke) |
|
| Buuenke kumtj óm zie luuenke. |
| Det is zie verdeendje loean. |
| Eine loeanwirker. |
|
|
|
loop, loup, luip |
|
| Inne loup der jaore. |
| De luip van ei gewieër. |
| Oppe luip gaon. |
|
|
|
loops, luips, reets |
|
| D’n hóndj is luips. |
| De geit is reets. |
|
|
|
|
lopen (1), loupe (ich loup, doe luips/löps, hae luiptj/löptj, zie loupe, ich leep, zie lepe, geloupe) |
|
| Zich de bein ónger de vot oet loupe. |
| Det luiptj wie gesmieërdj. |
| Loup nao de kloeate! |
|
|
|
lopen (2), patere (patertj, paterdje, gepaterdj), tapere |
| heen en weer lopen |
| Zèt dich toch ins, bès se dao get aan ’t róndjtapere. |
|
|
|
|
|
loper, louper (loupers, luiperke), luiper |
|
| Dao kumtj dae luiper weer aangeloupe. |
| Det is eine sjoeane trapluiper. |
|
|
|
|
lot, loeat (loeate, luuetje) |
|
| Luuetje trèkke mèt zwaegelkes of struuepiepkes. |
|
|
|
|
|
loten, loeate (loeatj, loeadje, geloeatj) |
|
| Ein loeaterie. |
|
|
|
|
|
lucht, locht (lochte, löchske) |
|
| Ein locht wie ein zieë. |
| Waat sjoean is, mót locht höbbe. |
| Hie hingtj mich ei löchske! |
|
|
|
luchten, lochte (lochtj, lochdje, gelochtj) |
|
| Det hoes mót ins good gelochtj waere. |
|
|
|
|
|
luchtig, locht |
|
| 't Beslaag mót locht zeen. |
| Lochte gróndj. |
|
|
|
|
luchtpijp, lochpiep, loeaspiep |
|
| Ich höb 't oppe loeaspiep. |
|
|
|
|
|
lucifer, zwaegel (zwaegele, zwaegelke) |
|
| Ei zwaegelduueske. |
| Ei zwaegelstekske. |
|
|
|
|
lui (1), luuj (luujkes), minse |
| mensen |
| Slechte luuj geit 't altied good. |
| Fien luuj en raengel bezeike dich. |
| Det is al ónger de luuj. |
|
|
|
lui (2), lui (luier, luist), voel (voeler, voelst) |
|
| Hae is nog te voel óm zich te kratse es d'r juuek haet. |
| Mich briktj de voele zweit oet es ich dink det ich de gaard nog mót ómspaje. |
| Voele zweit is gaw gereid. |
|
|
|
luiden, loeje (loetj, loedje, geloedj) |
|
| Loejendje klokke. |
|
|
|
|
|
luieren, voelike (voeliktj, voelikdje, gevoeliktj) |
|
| Höbtj gae de gaard nog neet óm, gae höbtj de gansen daag gevoeliktj. |
|
|
|
|
|
luik, loek (loeke, luukske) |
|
| Ei kelderloek, ei vinsterloek, ei zölderloek. |
| Saoves doon ich de loeke toe. |
|
|
|
|
luis, loes (loeze, luuske) |
|
| Zoea erm wie ein loes. |
| Eine loezekamp. |
| Ei loezelaeve höbbe. |
|
|
|
luisteren, loestere (loestertj, loesterdje, geloesterdj) |
|
| Dae loestertj nao tróm noch fluit. |
| Det loestertj sjerp. |
|
|
|
|
lukken, lökke (löktj, lökdje, gelöktj) |
|
| 't Wiltj vandaag mer neet lökke. |
|
|
|
|
|
lullen, lulle (lultj, luldje, geluldj) |
|
| Dae haet good lulle. |
| Emes vanne zök aaflulle. |
|
|
|
|
lupine, filipien (filipiene) |
|
| Filipiene höbbe sjoean kleure. |
|
|
|
|
|
lusten, löste (löstj, lösdje, gelöstj) |
|
| Dae lösdje ’m gaer. |
|
|
|
