|
|
|
|
|
gaai, merkof |
| Vlaamse gaai |
|
|
|
|
|
|
gaan, gaon (ich gaon, doe geis, hae geit, wae gaon, ich ging, wae ginge, bèn gegange, gank, gaotj/gaontj) |
|
| Geit ’t neet, den bóktj ’t mer. |
| Gank dien naas nao, den kumtj dien vót vanzelf. |
| Gaontj gae mèt? |
|
|
|
gaande, gaondje, gengig |
|
| Nao det zwaor óngelök is d’r toch weer gaondje. |
| Krieg ich dees klok weer gengig? |
|
|
|
|
gaandeweg, gaondjewaegs |
|
| Gaondjewaegs kwoeam ich t’rachter det ze mich te graze haje. |
|
|
|
|
|
gang, gank (geng, gengske) |
|
| Dao likt eine sjoeane luiper inne gank. |
| Dae haet eine speciale gank aan zich. |
| Zèt de fiets mer in 't gengske. |
|
|
|
gans, gaos (gaoze, gäöske) |
|
| Det is ein gaos, óm zoeaget stóms te doon. |
|
|
|
|
|
gapen, gape (gaaptj, gaapdje, gegaaptj) |
|
| Dae te wied gaaptj, versliktj zich. |
| Hae gaaptj wiejer es d'r kan. |
|
|
|
|
garage, graasj (graazjes, graesjke) |
|
| Zèt dien uiteke mer in mien graasj. |
|
|
|
|
|
garen, gare (gares) |
|
| Ei klöske gare. |
| Ei vaemke gare. |
| Eine bol gare kan nog zoea dik zeen, ins kumtj de lèste vaam. |
|
|
|
gas, gaas |
|
| 't Ruuktj hie nao gaas. |
| Gaas gaeve! |
|
|
|
|
|
|
|
|
gat, gaat (gater/gate, gaetje) |
|
| Doot de plank in 't gaat. |
| Hae kaltj dich gater inne zök. |
|
|
|
|
gauw, gaw (gawwer, gawst) |
|
| Gaw is vanne sjiet gestorve, mer langsaam laeftj nog. |
| Inne gawwigheid get doon. |
|
|
|
|
gave, gaaf (gave), gaof (gaove) |
|
| Det is ein gaaf des se zoea good kóns zinge! |
|
|
|
|
|
gebeente, gebeinte (gebeintes) |
|
| In ’t loeaje kisje inne crypte liktj ’t gebeinte van Hilsondis. |
|
|
|
|
|
gebeuren, gebuuere (gebuuertj, gebuuerdje, gebuuerdj), passeren (passeertj, passeerdje, gepasseerdj) |
|
| Dao is ein óngelök gebuuerdj, de bekker haet zien bóks gesjuuerdj. |
| Waat is noew weer gepasseerdj? |
|
|
|
|
gebeurtenis, gebuuertenis (gebuuertenisse) |
|
|
|
|
|
|
|
gebit, gebeet (gebeter), gebit (gebitte) |
|
| Mèt dit noew gebeet kan ich nog neet blaoze, ich mót ieës oefene. |
|
|
|
|
|
gebloemd, blome |
|
| Ei blome taofellake. |
| Ei blome klèdje. |
|
|
|
|
geboren, geboeare |
|
| Ich bèn in Thoear geboeare en getoeage. |
| Inne kirk geboeare zeen. |
|
|
|
|
gebouw, geboew (geboewe, gebuke) |
|
| Det gebuke vèltj ieësdaags óm. |
|
|
|
|
|
gebrek, mankasie, tekort |
|
| In d'n oearlog waas t'r aan alles mankasie. |
|
|
|
|
|
|
|
gebruik, gebroek |
|
| In gebroek höbbe. |
| Nao aod gebroek ’t vel vertieëre nao ein begrafenis. |
|
|
|
|
gebruiken, gebroeke (gebroektj, gebroekdje, gebroektj) |
|
|
|
|
|
|
|
gedeeltelijk, deils |
|
| Deils mót ich dich geliek gaeve. |
|
|
|
|
|
gedijen, gedieje (gedietj, gediedje, gediedj) |
|
|
|
|
|
|
|
gedoe, gedoons, genaök, meriel, ómstandj |
|
| Dao höb ich hieël get gedoons mèt gehadj. |
| Waat ei meriel óm niks. |
| Met dien genäök bereiks se ‘t tieëngenuuevergestèldje. |
|
|
|
gedrag, gedraag |
|
| Dao zit ich mèt mie good gedraag. |
|
|
|
|
|
gedragen zich, zich benumme, zich gedrage |
|
| Benum dich! |
| Hae gedreugtj zich wie eine gek. |
|
|
|
|
geduld, gedöldj |
|
| Höb mer gedöldj, dienen tied kumtj nog waal. |
|
|
|
|
|
geduldig, gedöldjig (gedöldjiger, gedöldjigst) |
|
|
|
|
|
|
|
geel, gael (gaeler, gaelst) |
|
| Zoea gael wie ein ped. |
| Gaele gieët. |
|
|
|
|
geelachtig, gaelsig |
|
| Det zuut t’r waal erg gaelsig oet. |
|
|
|
|
|
|
|
geen, gei, gein, geine |
|
| Gei geldj höbbe. |
| Dao höb ich gein zin in! |
| Geine kal höbbe. |
|
|
|
|
|
geest, geist (geiste) |
|
| Ich zeen miene geist al kroepe. |
|
|
|
|
|
geeuwen, gape (gaaptj, gaapdje, gegaaptj) |
|
| Doe mós neet tieënge eine bakoeave gape. |
|
|
|
|
|
|
|
gehaast, gehaostj, hortig (hortiger, hortigst) |
|
| Noe zeet ins neet zoea hortig. |
|
|
|
|
|
gehoor, gehuuer |
|
| 't Gehuuer weurtj slechter bie 't aojer waere. |
|
|
|
|
|
gehuil, gebäök, gejank |
|
| Sjei ins oet mèt det gebäök! |
|
|
|
|
|
geit (1), geit (geite, geitje) |
| dier |
| Mèt geweldj höfs se ein geit nog neet de stert op. |
|
|
|
|
|
geit (2), geit (geite) |
| lid van Harmonie Sint Michaël |
| In Thoear höbs se geite en buk: mèt vastelaovendj zeen ze Geitebuk. |
|
|
|
|
|
geklets, gezeiver, kal, wawwel |
|
| Det is de kal neet waerd. |
| Maak t'r mer geine kal van. |
|
|
|
|
gekreukt, befroemeldj, befrunseldj, gekruuektj |
|
| Dien humme is gans befroemeldj. |
| Zie haet ei befrunseldj kleid aan. |
| 't Uueverhumme is gekruuektj. |
|
|
|
geld, geldj (geljer) |
|
| Mèt geldj oppe tes geit men neet oppe fles! |
| Geldj oet kriege. |
|
|
|
|
geleden, geleje, haer |
|
| Is det al zoea lang geleje? |
| Det is al jaore haer. |
|
|
|
|
geleerd, gelieërdj |
|
| Det zeen gelieërdje minse. |
|
|
|
|
|
geliefd, geleefdj (geleefdjer, geleefst) |
|
|
|
|
|
|
|
geliefde, leefste |
|
| Det is miene leefste. |
|
|
|
|
|
gelijk, aeve, geliek |
|
| Det is mich óm 't aeve. |
| Geliek höbs se, mer zwiege zuls se. |
| Geliek vieë lektj zich. |
|
|
|
gelijktijdig, ampessant, impessant, innegang |
|
| Wae móste nao Remunj en zeen impessant bie de tant in Häör aangegange. |
| Es se 't törp in geis, brings se mich den innegang ei wèkske mèt? |
|
|
|
|
geloof, geluif (geluive) |
|
| Twieë geluive op ei kösse, dao slieëpt d’n duvel tösse. |
|
|
|
|
|
geloven, geluive (geluiftj, geluifdje, geluifdj) |
|
| Det kóns se mich gluive. |
|
|
|
|
|
geluk, gelök |
|
| ’t Gelök is mètte goddeloze. |
| Vies gelök höbbe. |
|
|
|
|
gemak, gemaak |
|
| Det is ei gemaak det ich neet hoof te rieje. |
| Get op zien doeaje gemaak doon. |
|
|
|
|
gemakkelijk, gemaekelik (gemaekeliker, gemaekelikst), maekelik, mekkelik |
|
|
|
|
|
|
|
gemeen, gemein (gemeiner, gemeinst), laeg (laeger, laegst) |
|
| Det is ein laeg streek! |
|
|
|
|
|
gemeenschap, gemeinsjap |
|
| Zie höbbe zich altied ingezatte vuuer de gemeinsjap. |
|
|
|
|
|
gemeente, gemeindje (gemeindjes) |
|
|
|
|
|
|
|
gemeenteraad, gemeindjeraod |
|
|
|
|
|
|
|
gemoedelijk, gemudelik, gemutelik |
|
| 't Is eine gemudelike man. |
|
|
|
|
|
gemopper, gegrawwel, gemópper |
|
|
|
|
|
|
|
genant, sjenant (sjenanter, sjenantst) |
|
|
|
|
|
|
|
gendarme, sjelderm (sjelderme, sjeldermke), sjenderm |
|
|
|
|
|
|
|
genezen, genaeze (ich genaes, doe geneus, hae geneustj, zie genaeze, genoos, genaeze), heile (heiltj, heildje, geheildj) |
|
| Det wundje geneustj vanzelf. |
| Mèt dees zalf is det zoea geheildj. |
| Wit sjäöpke, zwart sjäöpke, mörge is 't heil. |
|
|
|
geniepig, niepetig |
|
| Wacht dich daovuuer, det is ei niepetig menke! |
|
|
|
|
|
genieten, genete (geneetj, genoeat, genoeate) |
|
| Waat höbbe wae van det konzaer genoeate. |
|
|
|
|
|
genoeg, genóg, zat |
|
| Genóg te doon höbbe. |
| Zat werk höbbe. |
|
|
|
|
gepeupel, repke-de-peu |
|
| Det is repke-de-peu, det huuers se al aan häöre kal. |
|
|
|
|
|
gereedschap, gereidsjap |
|
| Aan ’t gereidsjap kèntj m’n de vakman, aan ’t steigermateriaol d’n aannummer. |
|
|
|
|
|
|
|
geruit, geroetj |
|
| Geroedje stóf. |
|
|
|
|
|
gerust, gerösj (gerösdjer, geröstj), grösj |
|
| Det is ein gerösdje zieël. |
| Vraog 'm det mer grösj. |
|
|
|
|
geschikt, kepabel, kómpabel |
|
| Dao is d'r neet kepabel vuuer. |
|
|
|
|
|
gestresst, opgerichtj |
|
| Gans opgerichtj kwaam d'r heives. |
|
|
|
|
|
getuige, getuge (getuge) |
|
| Zie broor en zöster móchte getuge zeen bij häör trouwe. |
|
|
|
|
|
geur, geur, ruuek |
|
| Waat hingtj hie eine rare ruuek. |
|
|
|
|
|
|
|
gevaarlijk, gevieërlik (gevieërliker, gevieërlikst) |
|
|
|
|
|
|
|
gevangenis, gevangenis, kesjot |
|
|
|
|
|
|
|
geven, gaeve (ich gaef, doe geufs, hae geuftj, goof, gove, gegaeve) |
|
| Gaef ós door de waek ós dageliks broead, mer sóndigs eine wèk. |
| Dae geuftj óm sakse niks. |
| M'n kan baeter mèt ein werm handj gaeve es mèt ein kaoj. |
|
|
|
geweer, gewieër (gewieëre, gewieërke) |
|
| Ei spuuelgoodgewieërke. |
|
|
|
|
|
gewoon, gewuuen (gewuuener, gewuuenst) |
|
|
|
|
|
|
|
gewoonlijk, gemeinlik, gewuuenlik |
|
| Die wètj gemeinlik alles! |
|
|
|
|
|
gewoonte, aangewuuendje (aangewuuendjes), aanwinsel (aanwinsele), gewuuendje |
|
| 't Nieëgelbiete van hem is ei lieëlik aanwinsel gewoeare. |
|
|
|
|
|
gezelschap, gezelsjap, kómpenie |
|
| Emes gezelsjap haoje. |
| Zie haet gaer kómpenie. |
|
|
|
|
gezicht, gezicht (gezichter, gezichske) |
|
| Ei gezicht wie ein bloeate vot höbbe. |
| Ei gezicht wie zeve daag raengel. |
|
|
|
|
gezond, gezóndj (gezónjer, gezónjst) |
|
| Dae zitj neet in ei gezóndj vel. |
|
|
|
|
|
gierigaard, haole, toegenejdje, verke |
|
| Det is eine toegenejdje! |
| Waat ei verke, dao kriegs se noeat get! |
|
|
|
|
gierigheid, verkeserie |
|
| Hae guntj nemes get oet verkeserie. |
|
|
|
|
|
gieten, gete (geetj, goeat, gegoeate) |
|
| Iezer gete. |
| Die kleier zitte es gegoeate. |
|
|
|
|
gillen, kake (kaaktj, kaakdje, gekaaktj) |
|
| 't Wècht kaaktj of 't in ei mets hingtj. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
glad, glaad (glater, glaatst) |
|
| Zoea glaad wie einen aol. |
| Ich waas det glaad vergaete. |
|
|
|
|
glas, glaas (glazer, glaeske) |
|
| Dao drinke wae ós ei glaeske op! |
|
|
|
|
|
glijbaan (1), roetsjbaan |
| speelwerktuig |
|
|
|
|
|
|
glijbaan (2), släörbaan |
| ijsglijbaan |
| De kinjer zeen aan ’t släöre oppe släörbaan oppe spuuelplaats. |
|
|
|
|
|
glijden, litse (litstj, litsdje, gelitstj), roetsje (roetstj, roetsdje, geroetstj), släöre (släörtj, släördje, gesläördj) |
|
| 't Glaas litsdje mich oette henj. |
| Van 't sjoear aaf roetsje. |
| De kinjer zeen aan 't släöre. |
|
|
|
gloednieuw, fónkelnoew, hagelnoew |
|
| Einen hagelnoewe fiets. |
|
|
|
|
|
gloeien, gleuje (gleutj, gleudje, gegleudj) |
|
| 't Veur gleutj nog nao. |
|
|
|
|
|
|
|
goed (1), good (baeter, bèst), richtig, tegooj |
|
| Det duis se good, mer 't kan baeter. |
| Det duis se neet gans richtig. |
| Det höb ich neet tegooj gedaon. |
|
|
|
goed (2), allabenäör |
| uitroep |
| Allabenäör, mer ich bèn 't toch neet mèt dich ins! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
goedenavond, gojenaovendj |
|
|
|
|
|
|
|
goedendag, gojendaag |
|
| Die zaet altied vrintjelik gojendaag. |
|
|
|
|
|
|
|
goedkoop, gojekoup (gojekouper, gojekoupst), goodkoup |
|
| In d'n angere winkel is die bóks stökke goodkouper. |
|
|
|
|
|
goedkoper, baeterkoup, goodkouper |
|
| In dae winkel is 't waal baeterkoup. |
|
|
|
|
|
goedschiks, goodsjiks |
|
| Neet goodsjiks, den mer kwaodsjiks. |
|
|
|
|
|
goedzak, löbbes (löbbese, löbbeske) |
|
| Det is eine goje löbbes. |
|
|
|
|
|
gooien, goeaje (goeatj, goeadje, gegoeadj) |
|
|
|
|
|
|
|
goot (1), guuet (guuete, guuetje), kaanjel (kaanjele, kaenjelke) |
| langs het dak |
| De guuet lieëktj. |
| De guuet vaege. |
|
|
|
|
goot (2), ziep (ziepe, ziepke) |
| langs de weg |
| De ziep kieëre. |
|
|
|
|
|
gootsteen, aanrèk (aanrèkke, aanrèkske), pómpestein |
|
| Zèt de doorslaag mer oppen aanrèk. |
| Sjöd det mer inne pómpestein. |
|
|
|
|
gordijn, gerdien (gerdiene, gerdienke) |
|
| Glaasgerdiene en uuevergerdiene. |
|
|
|
|
|
gouden, gouje |
|
| Gouje oearbelle inhöbbe. |
| Dao steit ei gouje daak op. |
|
|
|
|
goudenregen, goujeraengel |
|
| Bie ein gouje broelof sere ze mèt goujeraengel. |
|
|
|
|
|
graad, graod (graoje, gräödje) |
|
| Zèt de verwörming mer ei gräödje ómlieëg. |
|
|
|
|
|
graag, gaer (lever, leefst) |
|
| Dae löstj ‘m gaer. |
| Get gaer doon. |
| Get gaer höbbe. |
|
|
|
graat, graot (graote, gräötje) |
|
| Zoea mager es eine graot. |
|
|
|
|
|
graf, graaf (graver, graefke) |
|
| Mèt eine voot in ’t graaf staon. |
|
|
|
|
|
grapjas, kiskenademaeker, kwiebes (kwiebese, kwiebeske) |
|
| Hae is eine echte kiskenademaeker. |
| Och doe gekke kwiebes! |
|
|
|
|
|
|
|
|
grasveld, graasveldj, greuske, groos |
|
| Vreuger woor de witte was oppe groos te druuege gelagd. |
|
|
|
|
|
graven, grave (ich graaf, doe greufs, hae greuftj, groof, grove, gegrave) |
|
|
|
|
|
|
|
grendel, sjaoj (sjaoje, sjäötje), sjuuf (sjuve, sjuufke) |
|
| Doot ’t sjäötje op ‘t pörtje. |
|
|
|
|
|
|
|
grens (1), gesjeid, grens |
|
| Dae stein liktj op ’t gesjeid. |
| In Limburg kèns se drek de grens uuever nao Belsj en nao Pruses. |
|
|
|
|
grens (2), päöl |
| grens met Kessenich/België |
| Wae gaon de päöl uuever, dao zeen de kefees nog oeape. |
|
|
|
|
|
greppel, graaf (grave, graefke) |
|
| Óm 't kestieël luiptj eine breie graaf. |
|
|
|
|
|
griesmeel, griesmael, sjemol |
|
| Sjemolle flaaj. |
|
|
|
|
|
grijpen, griepe (grieptj, greep, gegrepe) |
|
|
|
|
|
|
|
grijs, gries (griezer, griest) |
|
| Ei gries wèkske. |
| Gries haor, wies haor. |
|
|
|
|
grind, grindj, kezel (kezele, kezelke) |
|
| Dao is hieël get grindj oet de Maas gehoealdj. |
| Dae waeg is bezejdj mèt kezele. |
|
|
|
|
groei, gruuj |
|
| Inne gruuj zeen. |
|
|
|
|
|
groeien, gruje (gruutj, gruudje, gegruudj), wasse (wastj/wèstj, wasdje/wees, gewasse) |
|
| 't Wèstj allemaol good inne gaard. |
| Oette kleier gewasse zeen. |
| Det is neet op dien èrf gewasse. |
|
|
|
groeischeut, meisjuuet |
|
| Doe kriegs nog eine meisjuuet. |
|
|
|
|
|
groen, greun (greuner, greunst) |
|
| Zoea greun es graas. |
| Greun moos. |
|
|
|
|
|
|
groente, greunte |
|
| Snie de greunte mer alvas fien. |
|
|
|
|
|
grof, groeaf (groeaver, groeafst) |
|
| Mètte groeave baesem t’ruueverhaer gaon. |
|
|
|
|
|
grommen, grómme (grómtj, grómdje, gegrómdj) |
|
| D’n hóndj grómtj. |
|
|
|
|
|
grond, aerd, gróndj (grunj, grundje) |
|
| 't Vruustj stein oetten aerd. |
| Zèt dich neet oppe gróndj, den höbs se dien bóks vol aerd! |
|
|
|
|
groot, groeat (groeater, groeatst), weust |
|
| D’n duvel sjietj altied oppe groeatsten houp. |
| De kamer waas te klein vuuer die weuste muuebels. |
|
|
|
|
grootdoenerij, stens |
|
| Waat maaktj dae toch altied eine stens. |
|
|
|
|
|
groothandel, groeathanjel |
|
|
|
|
|
|
|
grootmoeder, groeatmoder, groeatje, gruuetje |
|
|
|
|
|
|
|
grootte, gruuedje (gruuedjes) |
|
| Neet edere winkel haet kleier in mien gruuedje. |
|
|
|
|
|
grotendeels, wiedeweg |
|
| Wae zeen wiedeweg klaor mèt verboewe. |
|
|
|
|
|
gruis, gruus |
|
| De mienwirkers krege zwarte ouge van ‘t koealegruus. |
|
|
|
|
|
guitig, kwant |
|
| Waat ei kwant menke! |
|
|
|
|
|
gul, goodgaefs, sjuuetig |
|
| Neet erg sjuuetig zeen. |
|
|
|
|
|
gulden, gölje (göljes) |
|
| Eine gölje waas tieën döbbeltjes, veer kwartjes, twintjig knabbe of hóngerd cent. |
|
|
|
|
|
gulp, avepeur (avepeurke), gölp (gölpe) |
|
| Doot dien gölp toe anges vluugtj dich ’t veugelke weg. |
|
|
|
|
|
|
|
gulzigaard, vraetzak (vraetzek, vraetzekske) |
|
|
|
|
|
|
|
guur, sjoeverechtig |
|
| 't Is sjoeverechtig waer vandaag. |
|
|
|
